Z danych zebranych przez Bankier.pl wynika, ?e mimo kryzysu w portfelach Polaków nadal przybywa kart kredytowych. Tylko w ci?gu pierwszego kwarta?u banki wyda?y ponad 200 tys. nowych kredytówek, a ich ??czna liczba si?gn??a oko?o 10,4 mln sztuk.
Rynek kart kredytowych mimo kryzysu nadal ro?nie, a plastików trafiaj?cych do klientów z miesi?ca na miesi?c przybywa. Banki uwa?niej przygl?daj? si? osobom wnioskuj?cym o kart? kredytow?, ale w niektórych instytucjach najprostsz? kart? nadal mo?na otrzyma? przy dochodach miesi?cznych na poziomie ni?szym ni? 700 z? netto.
Z informacji podanych nam przez banki wynika, ?e w ci?gu pierwszych trzech miesi?cy 2009 roku na rynek trafi?o oko?o 200 tys. nowych kart kredytowych. ??czna liczba kart kredytowych wydanych do tej pory si?gn??a blisko 10,4 mln sztuk. Z danych Narodowego Banku Polskiego wynika natomiast, ?e na koniec I kwarta?u 2009 roku mieli?my w portfelach 9,7 mln kart (przyrost o 300 tys. w stosunku do ko?ca 2008 r.). Rozbie?no?ci to efekt sposobu prezentowania danych przez banki. Instytucje finansowe nie chc? udost?pnia? informacji o liczbie kart aktywnych, a podaj? liczb? kart wydanych.
Liczba kart kredytowych wydanych przez dany bank nie pokrywa si? natomiast z liczb? faktycznie u?ywanych przez klientów. Okre?lenie dok?adnych danych nie jest mo?liwe, bo cz??? banków sztucznie pompuje statystyki. W ostatnich latach karty kredytowe wr?cz masowo dodawane by?y do innych produktów sprzedawanych przez banki, takich jak kredyty mieszkaniowe, czy ratalne. Klienci w wielu przypadkach musieli wnioskowa? o kart?, aby móc otrzyma? kredyt na odkurzacz czy pralk?. Potem taka karta l?dowa?a w szufladzie i nigdy nie by?a aktywowana. Potwierdzaj? to sami bankowcy. Niedawno na antenie TVN CNBC przedstawicielka Lukas Banku oszacowa?a, ?e nawet po?owa kart w tym banku mo?e by? nieu?ywana.
Consumer finance w czo?ówce
W czo?ówce banków-wydawców kart kredytowych znajduj? si? instytucje dzia?aj?ce w segmencie consumer finance. Pierwsze miejsce nale?y do Cetelem Banku, który od pocz?tku swojej dzia?alno?ci wypu?ci? na rynek 1,49 mln kart. Tylko w I kwartale bank wyda? 40 tys. nowych plastików. Tu? za nim z liczb? 1,48 mln kart znajduje si? GE Money Bank. Ta instytucja finansowa mo?e pochwali? si? jeszcze wi?ksz? dynamik? wzrostu, bo w ci?gu pierwszych trzech miesi?cy 2009 roku wypu?ci?a na rynek 43 tys. kart. Je?li w najbli?szych miesi?cach b?dzie nadal równie aktywna na rynku kart, to dogoni obecnego lidera. W tym przypadku nale?y jednak wspomnie?, ?e statystyki ulegn? zmianie po fuzji Cetelem Banku z Sygma Bankiem (wyda? 600 tys. sztuk) w ramach grupy LaSer. Wkrótce tak?e bank BPH (85 tys. kart) po??czy si? z GE Money Bankiem. Ostatnie miejsce na podium nale?y do Lukas Banku, który mo?e pochwali? si? liczb? 1,33 mln wydanych kart i wzrostem o 18 tys. sztuk w ci?gu kwarta?u.
PKO BP spad? z czwartego miejsca na pi?te. Bank poda?, ?e na koniec I kwarta?u wyda? 1 mln 35 tys. kart. To spadek o 11 tys. kart w stosunku do ko?ca 2008 roku. PKO BP robi najprawdopodobniej porz?dek z nieaktywnymi kartami, bo spadek liczby kart w tym banku mogli?my zaobserwowa? tak?e w poprzednich kwarta?ach. Na czwarte miejsce wspi?? si? natomiast Citi Handlowy, który ??czn? liczb? kart okre?li? na 1 mln 49 tys., czyli o 32 tys. wi?cej ni? na koniec ubieg?ego roku.
Podobn? dynamik? przyrostu co Citi Handlowy zanotowa? Bank Pekao SA. W pierwszym kwartale wyda? blisko 33 tys. kart osi?gaj?c ??czn? liczb? wydanych kart na poziomie 510 tys. sztuk. Na uwag? zas?uguje natomiast Eurobank, który w ci?gu pierwszych trzech miesi?cy 2009 roku wyda? swoim klientom 52 tys sztuk! W tym przypadku nale?y pokre?li?, ze bank ma stosunkowo niskie wymagania finansowe stawiane klientom ubiegaj?cym si? o kart?.
Uwag? po I kwartale zwraca tak?e spadek ogólnej liczby kart w a? 7 ankietowanych przez nas bankach. ??cznie z rynku uby?o ponad 83 tys. kart! Niew?tpliwie jest to skutek kryzysu, dok?adniejszego analizowania ryzyka kredytowego i czyszczenia systemów z kart nieu?ywanych. Karta le??ca w szufladzie stwarza ryzyko, bo w ka?dej chwili mo?e zosta? wykorzystana przez klienta, który znajdzie si? w sytuacji podbramkowej. I banki musz? liczy? si? z tak? mo?liwo?ci?.
Po I kwartale wyj?tkowo – a? sze?? instytucji nie chcia?o poda? liczby wydanych kart.
Nasze drogie karty
Z ostatniego raportu przygotowanego przez Krajowy Rejestr D?ugów wynika, ?e na koniec marca zad?u?enie z tytu?u kart kredytowych wynosi?o ju? blisko 12 mln 833 tys. Dynamicznie ro?nie jednak liczba zagro?onych kredytów z tytu?u kart. Na koniec pierwszego kwarta?u 2009 zagro?one zad?u?enie wynosi?o ju? 901,4 mln z?, czyli o 22 proc. wi?cej ni? w grudniu 2008 r. i ponad trzy czwarte wi?cej ni? rok temu.
Korzystnym zjawiskiem, które wp?yn??o na rynek kredytów konsumpcyjnych by? cykl obni?ek stóp procentowych rozpocz?ty przez Rad? Polityki Pieni??nej w listopadzie 2008 r. Doprowadzi?y one do znacznej spadku oprocentowania kredytu na kartach. O ile jeszcze jesieni? stawki przy niektórych kartach si?ga?y nawet 30 proc., to obecnie banki nie mog? pobiera? wy?szych odsetek ni? 21 proc. Analitycy prognozuj?, ?e w czerwcu mo?e doj?? do kolejnej obni?ki stóp NBP, wi?c jest szansa, ?e oprocentowanie kart kredytowych spadnie jeszcze bardziej.
Z drugiej strony ca?y czas obserwujemy zjawisko pogarszania oferty najta?szych dotychczas kart. Obecnie ró?nica mi?dzy najkorzystniej oprocentowanymi kartami, a kartami najdro?szymi na rynku wynosi ju? tylko kilka punktów procentowych, podczas gdy jeszcze do niedawna mo?na by?o znale?? karty ró?ni?ce si? stawkami nawet o po?ow?. Mniej jest tak?e banków gotowych zaoferowa? klientowi innej instytucji wy?szy limit w zamian za przeniesienie zad?u?enia. Coraz cz??ciej banki kusz? klientów bonusami, loteriami, a nie tanim kredytem. Warto przy okazji zwróci? uwag?, ?e w wielu bankach zmniejszy?a si? liczba oferowanych kart kredytowych, czego nie obserwowali?my wcze?niej na tak? skal?.
W ostatnich miesi?cach przez tabele op?at i prowizji przewin??a si? tak?e fala podwy?ek za us?ugi bankowe. Najbardziej widoczny by? wzrost prowizji za konta osobiste, ale podwy?ki nie omin??y tak?e kart kredytowych. Cz??? banków podnios?a op?aty roczne za karty kredytowe, a niektóre instytucje wprowadzi?y miesi?czn? op?at? za niedokonanie p?atno?ci kart?. Mo?na si? spodziewa?, ?e ju? wkrótce pojawi? si? dodatkowe us?ugi wokó? kart, takie jak na przyk?ad ubezpieczenia, za które klient b?dzie dodatkowo p?aci?. Mi?dzy innymi w ten sposób banki b?d? chcia?y odbi? sobie uszczuplone zyski czerpane z niskiego oprocentowania.
W ci?gu ostatnich kilku lat banki prze?ciga?y si? w liczbie wydanych kart. Nawet mimo kryzysu nie nale?y si? spodziewa?, ?e tendencja ta ulegnie znacz?cej zmianie. Niew?tpliwie cz??? banków nadal b?dzie ?owi? na karty nowych klientów, ale dynamika przyrostu kart b?dzie zapewne ni?sza ni? mogli?my to zaobserwowa? w ostatnich latach. Kryzys w wi?kszym stopniu wp?ynie tak?e na decyzje konsumentów, którzy coraz dok?adniej analizuj? korzy?ci i koszty korzystania z us?ug finansowych. Wielu klientów na skutek gorszej koniunktury woli oszcz?dza? na czarn? godzin?, ni? nadmiernie si? zad?u?a? i zwraca karty. Na pewno przez kilka najbli?szych miesi?cy rynek kredytówek b?dzie znajdowa? si? w fazie stabilizacji, a nie dynamicznego wzrostu.
Wojciech Boczo?, Bankier.pl
